Plan Daltoński

Plan Daltoński – „rozwijanie u dzieci w wieku przedszkolnym samodzielności, odpowiedzialności i współpracy”.

Jak doszło do powstania pomysłu?

         W 2009 roku dyrektor Przedszkola Samorządowego w Ujeździe – mgr Emilia Małagowska uczestniczyła w Warszawie w konferencji poświęconej metodyce „Planu Daltońskiego”. Zafascynowana, przedstawiła naczelne jej założenia na jednym z posiedzeń Rady Pedagogicznej.
W celu jeszcze lepszego poznania praktycznego zastosowania „Planu Daltońskiego”
w przedszkolnej, a także szkolnej praktyce Pani dyrektor wyjechała z tygodniową wizytą do placówek oświatowych w Holandii, gdzie też miała możliwość wnikliwej obserwacji pracy dzieci
w tzw: „szkołach daltońskich”.

         Po powrocie na zorganizowanym spotkaniu wszystkich nauczycielek naszego przedszkola, oglądałyśmy zdjęcia, a także filmy dokumentujące wizytę
w holenderskich „szkołach daltońskich”.

         Kadra Pedagogiczna będąca pod ogromnym wrażeniem zaprezentowanych rozwiązań organizacyjnych, jak i aspektem wychowawczym analizowanej koncepcji postanowiła zgodnie wykorzystać jej wybrane elementy we wszystkich
5 grupach działających na terenie placówki (w przedziale wiekowym dzieci od 3 do 6 lat) i stworzyć w konsekwencji na użytek Przedszkola Samorządowego
w Ujeździe innowację pedagogiczną.

Wiadomości na temat koncepcji planu daltońskiego zdobywałyśmy:

1. Szkolenie z zakresu organizacji środowiska wg planu daltońskiego przeprowadzone
w Przedszkolu Publicznym nr 16 w Ostrowcu Świętokrzyskim (będącym placówką daltońską) przez p. mgr Katarzynę Dryjas – Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Dalton oraz p. mgr Annę Wróbel – Prezesa Polskiego Komitetu Organizacji Wychowania Przedszkolnego OMEP .

2. Szkolenia w naszym przedszkolu i przedszkolach  ubiegających się o certyfikat placówki daltońskiej.

3. Międzynarodowa Konferencja ph: „Edukacja według planu daltońskiego – wiedza i praktyka”
w Łodzi gdzie też oprócz całego bogactwa wiedzy oraz umiejętności wyniesionych z różnorodnych zajęć teoretycznych, jak i praktycznych nawiązałyśmy współpracę z p. Roel’em Rohner’em – Prezesem Dalton International Fundation

4. Wizyta w Przedszkolu Miejskim im.  Witwickiego w Warszawie, które jako pierwsze otrzymało certyfikat placówki daltońskiej.

5. Stałe śledzenie strony internetowej poświęconej edukacji daltońskiej .

6. Stała opieka merytoryczna Polskiego Stowarzyszenia Dalton.

Etapy wprowadzania innowacji

Rok szkolny 2012/2013

      – zakup pomocy dydaktycznych do wprowadzenia koncepcji planu daltońskiego

    - wprowadzenie elementów koncepcji planu daltońskiego w poszczególnych grupach

   - szkolenia dla nauczycieli i samodoskonalenie

Rok szkolny 2013/2014

    - złożenie dokumentów do Kuratorium Oświaty i wychowania w Łodzi – Delegatura w Piotrkowie Tryb. w celu uzyskania akceptacji organu prowadzącego

   - rozpoczęcie realizacji innowacji we wszystkich grupach wiekowych

-         prezentacja koncepcji planu daltońskiego podczas Międzynarodowej Konferencji Naukowej „New Contexts” w Piotrkowie Tryb. dla wykładowców uczelni wyższych

Rok szkolny 2014/2015

      - kontynuacja stosowania koncepcji planu daltońskiego

     - bieżąca weryfikacja wprowadzanych rozwiązań

    - uzyskanie certyfikacji placówki daltońskiej

Rok szkolny 2015/ ……..

     - systematyczna praca według koncepcji planu daltońskiego

Główne założenia edukacji daltońskiej

Proces wychowawczo-dydaktyczny w edukacji daltońskiej oparty jest na wizualizacji

•Kolory dnia

•Lista obecności

•Plan dnia

•Kalendarz urodzin

•Dyżury

•To potrafię

•Tablica zadań

•Instrukcje czynnościowe

•Praca w parach

•Prawa ręka

•Zegar daltoński

•Przeniesiona uwaga

 
Kolory dnia

Każdy dzień tygodnia ma przypisany określony kolor:
poniedziałek- czerwony,
wtorek- niebieski,

środa- pomarańczowy,
czwartek- zielony,

piątek- żółty;

Każdego ranka dzieci przesuwają suwak na określony kolor,symbolizujący aktualny dzień tygodnia.

Lista obecności

         Na przygotowanej tablicy obecności (znajdują się na niej imiona dzieci), dzieci zaraz po wejściu do sali, obok swojego imienia , przyczepiają wybraną przez siebie „buźkę", adekwatną do swojego samopoczucia.

Plan dnia

         Z dziećmi planuje się działania, które wystąpią w danym dniu, od czasu do czasu umieszcza się tam również piktogram z niespodzianką. W trakcie realizacji zadań, wraz z upływem czasu dzieci zaznaczają, które z zadań jest realizowane
i jednocześnie, co jeszcze przewiduje się do końca dnia. Takie działanie z założenia ma budzić w dziecku poczucie odpowiedzialności za realizację poszczególnych elementów .

Kalendarz urodzin

         Dzieci mają możliwość samodzielnej kontroli, kto jeszcze będzie obchodził urodzinki w najbliższym czasie, jednocześnie utrwalają pory roku i nazwy miesięcy.

Dyżury

         Tablice obrazujące zakres czynności obejmujących dany dyżur. Określają , kto pełni dyżur i jakie ma w związku z tym zadania do wykonania.

Prawa ręka

         Określenie lidera, do którego dzieci zwracają się w różnych sytuacjach (zastępuje nauczyciela).

To potrafię

         Po osiągnięciu danej kompetencji, dziecko umieszcza swoje zdjęcie lub imię przy piktogramie symbolizującym daną umiejętność.

Tablice zadań

         Na nich dzieci posługując się kolorami dnia zaznaczają termin wykonania zadań, równocześnie oznaczają zaplanowane działania w indywidualnej tygodniowej karcie zadań. Liczba zadań do wykonania w tygodniu jest różna
w zależności od wieku i możliwości dzieci.

Praca w parach (zdjęcie)

         Współpraca w parach wymusza na dzieciach konieczność komunikowania się oraz podejmowania wspólnego działania, osiągania kompromisów,
co wzmacnia stosunki między dziećmi. Za każdym razem dziecko tworzy parę
z innym kolegą, koleżanką, bo wie, że można bawić się ze swoim przyjacielem, ale trzeba też nauczyć się współpracować z innymi, bez wykluczania kogokolwiek. Dzieci uczą się w ten sposób odpowiedzialności za powierzone zadania, porządek w sali oraz za inne dzieci.

Metoda przeniesionej uwagi (zdjęcie)

         Polega na wykorzystaniu kolorów do wizualizacji zachowania się dziecka
w sytuacji zadaniowej:

• czerwony - oznacza, że teraz dziecko pracuje samodzielnie, zastanawia się nad rozwiązaniem zadania,

• żółty - oznacza, że teraz dziecko , jeżeli tego potrzebuje, może zwrócić się
o pomoc  do lidera (prawej ręki) lub innego dziecka znajdującego się najbliżej

• zielony- oznacza , że teraz dziecko może podejść do nauczyciela.

Instrukcje czynnościowe (zdjęcie)

         Zwizualizowane etapy wykonania określonych zadań, z wykorzystaniem których dzieci podejmują samodzielnie aktywność.

Zegar daltoński (zdjęcie)

         Pozwala na określanie czasu trwania danego działania.

Dodatkowe wizualizacje w naszym przedszkolu (zdjęcie)

• Kalendarz pogody

• Samodzielne ubieranie się w szatni

• Informacja o korzystaniu z toalety

Efekty pracy wg planu daltońskiego

• szybsze i skuteczniejsze przyswajanie wiadomości, umiejętności i sprawności

• stosowanie przez dzieci samokontroli i refleksji

• samodzielne podejmowanie realizacji zadań, branie odpowiedzialności za ich wykonanie, inicjowanie własnej działalności przez dzieci

• umiejętność planowania i programowania

• poprawa koncentracji uwagi

• integracja grupy, brak dzieci odrzuconych

• skuteczniejsze wyrabianie poczucia czasu

• samodzielne rozwiązywanie problemów z ograniczonym udziałem nauczyciela

• potrzeba u dzieci dbania o ład i porządek w najbliższym otoczeniu

• skuteczna motywacja do podejmowania różnych działań

• poczucie wiary we własne siły i możliwości

• zwiększone poczucie bezpieczeństwa